Informacje ogólne o Jaskini Ważeckiej. - Słowackie klimaty - okiem Polaka

Jaskinia znajduje w tak zwanym Vazeckim Krasie, na pograniczu Kozich Chrbtov i Kotliny Liptowskiej, na zachodnim krańcu miejscowości Vazec pomiędzy Liptowskim Mikulaszem a Popradem. Wejście do jaskini jest położone 8 metrów ponad korytem Białego Wagu i znajduje się na wysokości 784 m n.p.m.

Warunki przyrodnicze

Jaskinia powstała w środkowotriasowych ciemnoszarych wapieniach typu Gutenstein należących do płaszczowiny choczańskiej. Jaskinia jest rozwinięta na skutek korozyjnej i erozyjnej działalności podziemnego przepływu Białego Wagu. Przebieg korytarzy jest predestynowany szczelinami tektonicznymi i powierzchniami międzyławicowymi. W wielu miejscach pierwotne korytarze noszące ślady modelowania przez wodę płynącą są zmienione przez późniejsze procesy zawaliskowe - Zruteny Dom. Długość jaskini wynosi 530 m.
Z utworów naciekowych w jaskini występują głównie stalaktyty, stalagmity i jeziorka naciekowe. Dużą część jaskini wypełniona jest osadami naniesionymi przez wody Białego Wagu, a także przez dopływ z półślepej doliny w Priepadlach. Temperatura powietrza wynosi w jaskini od 6,5 do 7,1 OC, a wilgotność względna waha się od 94 do 96 %.
Jaskinia jest ważnym stanowiskiem paleontologicznym. Kości niedźwiedzia jaskiniowego (Ursus spelaeus) były znalezione w sali Kostnice i w innych częściach jaskini. Ze współczesnej fauny jaskini wymienić należy nocka dużego  (Myotis myotis), mapka (Barbastella barbastellus) i nocka wąsatka (Myotis mystacinus). W Jaskini Ważeckiej stwierdzono występowanie pajęczaka (Eukoeneia spelaea). Jest to jedno z najbardziej na północ wysuniętych stanowisk tej grupy pajęczaków. Dzięki temu jaskinia została stanowiskiem biospeleologicznym o znaczeniu europejskim.

Historia i teraźniejszość

Wstępna komora jaskini była od dawna znana miejscowej ludności jako “Diera pod Vrskami”. Dalsze partie jaskini zostały odkryte w roku 1922. Jaskinia została prowizorycznie przygotowana dla ruchu turystycznego już w 1928 roku, natomiast urzedowe pozwolenie na jej udostępnienie zostało wydane dopiero w 1934 r. Pierwsza publikacja o jaskini pochodzi z roku 1935 i jest dziełem twórcy Muzeum Tatrzańskiego i Jaskiniowego w Ważcu.
Po rekonstrukcji trasy turystycznej oraz instalacji oświetlenia elektrycznego, które wykonało przedsiębiorstwo państwowe Turista, jaskinia jest udostępniona od roku 1954. Trasa turystyczna ma długość 235 m. Jest to najkrótsza trasa turystyczna spośród udostępnionych do zwiedzania jaskiń Słowacji. Obejście trwa niespełna 35’.